Apartmanlarda İş Güvenliği Uzmanı Çalıştırma Zorunluluğu Var mı?
6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu‘nun yürürlüğe sokulmasının ardından apartman yöneticileri bu sorunun cevabını aramaya başladı. Kanuna ilişkin detaylı ilave mevzuat da henüz tamamlanamadığı için herkes yeni oluşan durumu kendine göre yorumlamayı tercih ediyor. Dolayısıyla biz de konuyla ilişkili yönetmeliğin yayınlanmasını beklemeden bu yazımızda ülke genelinde tüm apartmanlarda iş güvenliği uzmanından hizmet alma zorunluluğu var mı sorusuna cevap bulmaya çalışacağız.
Apartmanlarda İş Güvenliği Uzmanı Çalıştırma Zorunluluğu Var mı?
Apartmanlarda işyeri hekimi, iş güvenliği uzmanı ve sağlık personeli çalıştırma konusunun çıkış noktası 6331 sayılı İSG Kanunu’nun 2. maddesi’nin 1. fıkrası sebep oldu ki burada;
“MADDE 2 (1) Bu Kanun; kamu ve özel sektöre ait bütün işlere ve iş yerlerine, bu iş yerlerinin işverenleri ile işveren vekillerine, çırak ve stajyerler de dâhil olmak üzere tüm çalışanlarına faaliyet konularına bakılmaksızın uygulanır.”
Şeklindeki ifade sigortalı çalışanı olan tüm yerleri kapsadığından başlıkta sorduğumuz sorunun cevabı “evet” gibi görünüyor. Ve bu da apartman sakinlerini “eyvah aidatlarımız artacak şimdi!” düşüncesiyle telaşlandırıyor.
Ancak hemen telaşlanmaya gerek yok. Çünkü özellikle profesyonel yöneticisi, özel güvenliği,kat görevlisi ve benzeri çalışanları bulunan toplu konut şeklindeki siteleri bir yana bırakacak olursak, geri kalan apartmanlarda sigortalı yönetici ve kapıcı çalıştırmayanlar zaten kanunun kapsamı dışında kalmış olacak. (Bu durumda kapıcıların kayıt dışı yani sigortasız çalışması gibi bir tehlike de söz konusu olabilir gibi duruyor ilk bakışta, fakat konumuz bu değil.)
Peki işçi statüsünde yönetici ve/veya kapıcı çalıştıran apartmanlar ne yapacak?
Madde 6’da söylendiği gibi;
MADDE 6 (1) Mesleki risklerin önlenmesi ve bu risklerden korunulmasına yönelik çalışmaları da kapsayacak, iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin sunulması için işveren;
- a) Çalışanları arasından iş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi ve diğer sağlık personeli görevlendirir. Çalışanları arasında belirlenen niteliklere sahip personel bulunmaması hâlinde, bu hizmetin tamamını veya bir kısmını ortak sağlık ve güvenlik birimlerinden hizmet alarak yerine getirebilir. Ancak belirlenen niteliklere ve gerekli belgeye sahip olması hâlinde, tehlike sınıfı ve çalışan sayısı dikkate alınarak, bu hizmetin yerine getirilmesini kendisi üstlenebilir.
Buna göre, apartman yönetimi ve/veya kat malikleri kurulu İSG hizmetleri için bahsi geçen personeli görevlendirecek ya da OSGB’lerden hizmet alacak gibi görünüyor. Ki benim şahsi fikrim devletin bu hizmetin OSGB’lerden alınmasını teşvik edeceği yönünde. Bu kanıya varmama yaklaşık 500 civarındaki OSGB sayısını yıl sonuna kadar 1500-2000 seviyesine çıkarma hedefleri sebep oldu. Ayrıca devletlerin kişilerden ziyade kurumlarla muhattap olma eğilimi de dikkate alınması gereken bir durum.
Halihazırda madde-7 yani isg hizmetlerinin desteklenmesi konusunda da “ç” bendinde “isg hizmeti verecek kuruluşların özellikleri” ifadesi geçiyor, ki buradan yeni düzenlemelerle OSGB’ler için bir fiyat tarifesi belirleneceği ve bu ücretin bir kısmının devlet tarafından ödeneceğinin hedeflendiği sonucunu çıkarmak zor olmasa gerek.
İSG Hizmeti Alma Zorunluluğu Ne Zaman Başlıyor?
Madde 38’e göre 6, 7 ve 8’inci maddeler ;
1) Kamu kurumları ile 50 kişiden az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri için yayımı tarihinden itibaren iki yıl sonra,
2) 50 kişiden az çalışanı olan tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri için yayımı tarihinden itibaren bir yıl sonra,
3) Diğer işyerleri için yayımı tarihinden itibaren altı ay sonra yürürlüğe girer.
Yani İSG Kanunu’nun 20 Haziran 2012’te yürürlüğe girdiği gözönüne alınırsa, sigortalı çalışanı olan apartmanlar az tehlikeli sınıfta yer aldığı takdirde Haziran 2014’ten itibaren, tehlikeli sınıfta öngörüldükleri takdirde ise Haziran 2013’ten itibaren iş sağlığı ve güvenliği hizmeti almaya başlamalı gibi görünüyor.
Ancak Kanunda, İSG hizmeti alınmaması halinde iş yeri hekimi ve iş güvenliği uzmanlarından her biri için aylık 5000 TL idari para cezası öngörülmesi üzerinden koparılan yaygaranın sadece fırsatçıların işine yaradığını düşünüyor ve paniğe kapılmadan yayınlanacak yeni tebliğ ve yönetmeliklerin beklenilmesini tavsiye ediyorum.
Apartmanlarda İş Güvenliği Uzmanı Çalıştırma Zorunluluğu Var mı?
6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu‘nun yürürlüğe sokulmasının ardından apartman yöneticileri bu sorunun cevabını aramaya başladı. Kanuna ilişkin detaylı ilave mevzuat da henüz tamamlanamadığı için herkes yeni oluşan durumu kendine göre yorumlamayı tercih ediyor. Dolayısıyla biz de konuyla ilişkili yönetmeliğin yayınlanmasını beklemeden bu yazımızda ülke genelinde tüm apartmanlarda iş güvenliği uzmanından hizmet alma zorunluluğu var mı sorusuna cevap bulmaya çalışacağız.
Apartmanlarda İş Güvenliği Uzmanı Çalıştırma Zorunluluğu Var mı?
Apartmanlarda işyeri hekimi, iş güvenliği uzmanı ve sağlık personeli çalıştırma konusunun çıkış noktası 6331 sayılı İSG Kanunu’nun 2. maddesi’nin 1. fıkrası sebep oldu ki burada;
“MADDE 2 (1) Bu Kanun; kamu ve özel sektöre ait bütün işlere ve iş yerlerine, bu iş yerlerinin işverenleri ile işveren vekillerine, çırak ve stajyerler de dâhil olmak üzere tüm çalışanlarına faaliyet konularına bakılmaksızın uygulanır.”
Şeklindeki ifade sigortalı çalışanı olan tüm yerleri kapsadığından başlıkta sorduğumuz sorunun cevabı “evet” gibi görünüyor. Ve bu da apartman sakinlerini “eyvah aidatlarımız artacak şimdi!” düşüncesiyle telaşlandırıyor.
Ancak hemen telaşlanmaya gerek yok. Çünkü özellikle profesyonel yöneticisi, özel güvenliği,kat görevlisi ve benzeri çalışanları bulunan toplu konut şeklindeki siteleri bir yana bırakacak olursak, geri kalan apartmanlarda sigortalı yönetici ve kapıcı çalıştırmayanlar zaten kanunun kapsamı dışında kalmış olacak. (Bu durumda kapıcıların kayıt dışı yani sigortasız çalışması gibi bir tehlike de söz konusu olabilir gibi duruyor ilk bakışta, fakat konumuz bu değil.)
Peki işçi statüsünde yönetici ve/veya kapıcı çalıştıran apartmanlar ne yapacak?
Madde 6’da söylendiği gibi;
MADDE 6 (1) Mesleki risklerin önlenmesi ve bu risklerden korunulmasına yönelik çalışmaları da kapsayacak, iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin sunulması için işveren;
- a) Çalışanları arasından iş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi ve diğer sağlık personeli görevlendirir. Çalışanları arasında belirlenen niteliklere sahip personel bulunmaması hâlinde, bu hizmetin tamamını veya bir kısmını ortak sağlık ve güvenlik birimlerinden hizmet alarak yerine getirebilir. Ancak belirlenen niteliklere ve gerekli belgeye sahip olması hâlinde, tehlike sınıfı ve çalışan sayısı dikkate alınarak, bu hizmetin yerine getirilmesini kendisi üstlenebilir.
Buna göre, apartman yönetimi ve/veya kat malikleri kurulu İSG hizmetleri için bahsi geçen personeli görevlendirecek ya da OSGB’lerden hizmet alacak gibi görünüyor. Ki benim şahsi fikrim devletin bu hizmetin OSGB’lerden alınmasını teşvik edeceği yönünde. Bu kanıya varmama yaklaşık 500 civarındaki OSGB sayısını yıl sonuna kadar 1500-2000 seviyesine çıkarma hedefleri sebep oldu. Ayrıca devletlerin kişilerden ziyade kurumlarla muhattap olma eğilimi de dikkate alınması gereken bir durum.
Halihazırda madde-7 yani isg hizmetlerinin desteklenmesi konusunda da “ç” bendinde “isg hizmeti verecek kuruluşların özellikleri” ifadesi geçiyor, ki buradan yeni düzenlemelerle OSGB’ler için bir fiyat tarifesi belirleneceği ve bu ücretin bir kısmının devlet tarafından ödeneceğinin hedeflendiği sonucunu çıkarmak zor olmasa gerek.
İSG Hizmeti Alma Zorunluluğu Ne Zaman Başlıyor?
Madde 38’e göre 6, 7 ve 8’inci maddeler ;
1) Kamu kurumları ile 50 kişiden az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri için yayımı tarihinden itibaren iki yıl sonra,
2) 50 kişiden az çalışanı olan tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri için yayımı tarihinden itibaren bir yıl sonra,
3) Diğer işyerleri için yayımı tarihinden itibaren altı ay sonra yürürlüğe girer.
Yani İSG Kanunu’nun 20 Haziran 2012’te yürürlüğe girdiği gözönüne alınırsa, sigortalı çalışanı olan apartmanlar az tehlikeli sınıfta yer aldığı takdirde Haziran 2014’ten itibaren, tehlikeli sınıfta öngörüldükleri takdirde ise Haziran 2013’ten itibaren iş sağlığı ve güvenliği hizmeti almaya başlamalı gibi görünüyor.
Ancak Kanunda, İSG hizmeti alınmaması halinde iş yeri hekimi ve iş güvenliği uzmanlarından her biri için aylık 5000 TL idari para cezası öngörülmesi üzerinden koparılan yaygaranın sadece fırsatçıların işine yaradığını düşünüyor ve paniğe kapılmadan yayınlanacak yeni tebliğ ve yönetmeliklerin beklenilmesini tavsiye ediyorum.