Kapıcı Yıllık İzin Süreleri Hakları
Kapıcı, niteliği itibariyle İş Kanunu’na tabi bir işçidir ve haliyle İş Kanunu’nun getirdiği hükümlere tabidir. Yıllık izin bakımından da aynı kural geçerli olacak ve kapıcının yıllık ücretli izin hakkı da 4857 sayılı İş Kanunu’na göre belirlenecektir. O halde birlikte göz atalım; kapıcı yıllık izin hakkı nedir ve izin süreleri nasıl hesaplanır?
Yıllık ücretli izin
Yıllık ücretli izin; İş Kanunu’na işçinin mutlak haklarından birisi olup işçinin bundan vazgeçmesi bile mümkün değildir. Daha net bir deyişle, İş Kanunu yıllık ücretli izni o kadar önemsemiştir ki; bunun işçiye mutlaka kullandırılmasını istemiştir.
Kapıcı yıllık izin süreleri
4857 sayılı İş Kanunu’nun 53’üncü maddesine göre yıllık ücretli izin, işçinin o işveren bünyesindeki kıdemine göre belirlenir ve aşağıdaki şekildedir:
- 1 yıldan 5 yıla kadar (beş yıl dahildir) olan işçiler için en az 14 gün
- 5 yıldan çok 15 yıldan az olan işçiler için en az 20 gün
- 15 yıl (dahildir) ve daha çok olan işçiler için en az 26 gün
Bu süreler iş günü olarak hesaplanır ve haliyle yıllık izin süresinin içine giren resmi tatiller ile hafta tatilleri, yıllık izin süresinden düşülür.
O halde kapıcının da ilk senesinde yıllık izin hakkı olmayıp sonraki senelerdeki izin hakları yukarıda gösterilen süreler kadardır.
Burada bilinmesi gereken önemli bir ayrıntı, yine İş Kanunu’nun 53’üncü maddesi gereğince 18 yaşında ve daha küçük yaştaki işçiler ile 50 yaşında ve daha üst yaştaki işçilere verilecek yıllık izin süresinin her halde ve şartta en az 20 gün olması gerektiğidir.
Örneğin bir siteye yeni bir kapıcı alınsa ve bir yıl çalışan bu kapıcı yıllık ücretli iznini hak etse, verilmesi gereken izin süresi 14 iş günüdür.
Fakat bu kapıcının yaşı 50 veya üstünde olsaydı, bu defa aynı kapıcıya verilmesi gereken izin süresi 20 iş günü olacaktı.
Yıllık izin ile ilgili genel kurallar
Yıllık ücretli izin ile ilgili bilinmesi gereken diğer hususlar ise aşağıda özetlenmiştir:
Yıllık izin süreleri en az belirlenmiş olup iş sözleşmeleriyle ve toplu iş sözleşmeleriyle artırılabilir. Ancak kesinlikle azaltılmaz.
Yıllık izin hakkından hiçbir şekilde vazgeçilemez. Bu konuda yapılan yazılı ya da sözlü her türlü anlaşma yok hükmündedir.
Yıllık izin hakkı vazgeçilemez nitelikte olduğundan izin yapmak yerine; ücretini peşinen alarak izin yapmayıp çalışmak mümkün değildir. Bu durumda işçi izin kullanmamış sayılacaktır.
İş Kanununun âmir hükmü gereğince yıllık ücretli izinler bir sonraki sene içerisinde kullandırılır. Yani izne hak kazanılan senenin izni takip eden sene içinde kullandırılmak zorundadır. Bir sonraki seneye bile devredilemez.
İşçi bazen çalışamayabilir. Normalde işçinin çalışmadığı bu günler kıdem hesabında dikkate alınmaz. Ama istisnalar vardır. Aşağıdaki hallerde işçi çalışmadığı halde bu süreler yıllık izin bakımından çalışılmış kabul edilir. Yani yıllık izin kıdeminde göz önünde bulundurulur.
- İşçinin uğradığı kazadan dolayı veya tutulduğu hastalıktan kaynaklı olarak işine gidemediği günler (İşçinin kıdemine göre belirlenen ihbar sürelerinin bitiminden itibaren 6 hafta sonrasına kadar).
- Kadın işçilerin doğum öncesinde ve sonrasında çalıştırılmadıkları günler. (Ücretsiz izin dikkate alınmaz.)
- İşçinin muvazzaf askerlik hizmetinden başka manevra ya da başka herhangi bir kanundan dolayı ödevlendirilmesi esnasında işine gidemediği günler (Bu sürenin bir yılda 90 günden fazlası sayılmaz.).
- Çalıştığı işyerinde zorlayıcı sebepler nedeniyle işin aralıksız olarak 1 haftadan çok tatil edilmesi sonucunda işçinin çalışmadan geçirmek zorunda kaldığı zamanın 15 günü (işçinin yeniden işe başlaması koşuluyla).
- İş Kanununun 66ncı maddesinde yer alan ve çalışma süresinden sayılan haller.
- Hafta tatili günleri, ulusal bayram günleri ve genel tatil günleri.
- 3153 sayılı Kanuna dayanılarak çıkarılmış olan tüzüğe göre röntgen muayenehanelerinde çalışan işçilere pazar gününden başka verilmesi şart olan yarım günlük izinler.
- İşçilerin arabuluculuk toplantılarına katılması, hakem kurullarında bulunması, bu kurullarda işçi temsilciliği görevlerini yürütmesi, çalışma hayatıyla ilgili mevzuata göre kurulmuş olan meclis, komisyon, kurul ve toplantılara ya da işçilik konularıyla ilgili uluslar arası kuruluşların kongrelerine, konferanslarına veya kurullarına işçi ya da sendika temsilcisi sıfatıyla katılması nedeniyle işlerine devam edemedikleri günler.
- İşverence verilen diğer izinler.
- Kısa çalışma süreleri.
- İşçiye verilmiş olan yıllık ücretli izin süresi.
Kural olarak yıllık izin işveren tarafından bölünemez. Sürekli şekilde verilmesi mecburidir. Ancak tarafların anlaşması halinde bir bölümü 10 günden az olmamak kaydıyla arzu edildiği kadar bölünebilir.
İşverence yıl içinde verilen diğer ücretsiz ve ücretli izinler ya da hastalık ve dinlenme izinleri yıllık izne mahsup edilemez.
İşveren, yıllık iznini kullanan her işçiye, yıllık izin dönemine ilişkin ücreti işçi izine başlamadan önce peşin olarak ödemek ya da avans suretiyle vermek zorundadır.
İşveren, işyerinde çalışmakta olan işçilerin yıllık izinlerini gösteren bir izin kayıt belgesi tutmak zorundadır. Kapıcılar için izin defteri örneği
Kapıcı için düzenlenmesi gereken yıllık izin evrakı
Son olarak hatırlatmak gerekir ki; işçi ile işveren davalık olduğunda yazılı evraklar önem arz etmekle birlikte; yazılı delilin en önemli olduğu konulardan birisi de yıllık ücreti izin kullanımıdır.
Kapıcısına yıllık ücretli izinleri kullandıran bir kat malikleri kurulu ya da yönetici, muhakkak ona izin kayıtlarını da imzalatmalıdır.
Aksi takdirde muhtemel bir uyuşmazlık halinde ve işçi mahkeme nezdinde yıllık izin kullanmadığını beyan ederek ücretini talep ettiğinde, onlarca senenin yıllık izin ücretleri kapıcıya ödenmek zorunda kalınabilir.
SONUÇ
Kapıcı yıllık izni, İş Kanunu’na tabi diğer işçilerle aynı olup hangi sürelerle kullandırılması gerektiği yukarıda izah edilmişti.
Bu noktada kat maliklerinin ya da yöneticinin dikkat etmesi gereken ana konu, kapıcıya yıllık izinlerinin mutlaka kullandırılması ve kullandırılan bu izinlerin kayda alınmış olmasıdır.
Böylece hem yıllık izin kullandırma yükümlülüğü yerine getirilmiş olacak hem de ileride yaşanması muhtemel bir uyuşmazlık halinde, bu yıllık izin evrakları kat maliklerinin/yöneticinin işine yarayacaktır.
Kapıcı Yıllık İzin Süreleri Hakları
Kapıcı, niteliği itibariyle İş Kanunu’na tabi bir işçidir ve haliyle İş Kanunu’nun getirdiği hükümlere tabidir. Yıllık izin bakımından da aynı kural geçerli olacak ve kapıcının yıllık ücretli izin hakkı da 4857 sayılı İş Kanunu’na göre belirlenecektir. O halde birlikte göz atalım; kapıcı yıllık izin hakkı nedir ve izin süreleri nasıl hesaplanır?
Yıllık ücretli izin
Yıllık ücretli izin; İş Kanunu’na işçinin mutlak haklarından birisi olup işçinin bundan vazgeçmesi bile mümkün değildir. Daha net bir deyişle, İş Kanunu yıllık ücretli izni o kadar önemsemiştir ki; bunun işçiye mutlaka kullandırılmasını istemiştir.
Kapıcı yıllık izin süreleri
4857 sayılı İş Kanunu’nun 53’üncü maddesine göre yıllık ücretli izin, işçinin o işveren bünyesindeki kıdemine göre belirlenir ve aşağıdaki şekildedir:
- 1 yıldan 5 yıla kadar (beş yıl dahildir) olan işçiler için en az 14 gün
- 5 yıldan çok 15 yıldan az olan işçiler için en az 20 gün
- 15 yıl (dahildir) ve daha çok olan işçiler için en az 26 gün
Bu süreler iş günü olarak hesaplanır ve haliyle yıllık izin süresinin içine giren resmi tatiller ile hafta tatilleri, yıllık izin süresinden düşülür.
O halde kapıcının da ilk senesinde yıllık izin hakkı olmayıp sonraki senelerdeki izin hakları yukarıda gösterilen süreler kadardır.
Burada bilinmesi gereken önemli bir ayrıntı, yine İş Kanunu’nun 53’üncü maddesi gereğince 18 yaşında ve daha küçük yaştaki işçiler ile 50 yaşında ve daha üst yaştaki işçilere verilecek yıllık izin süresinin her halde ve şartta en az 20 gün olması gerektiğidir.
Örneğin bir siteye yeni bir kapıcı alınsa ve bir yıl çalışan bu kapıcı yıllık ücretli iznini hak etse, verilmesi gereken izin süresi 14 iş günüdür.
Fakat bu kapıcının yaşı 50 veya üstünde olsaydı, bu defa aynı kapıcıya verilmesi gereken izin süresi 20 iş günü olacaktı.
Yıllık izin ile ilgili genel kurallar
Yıllık ücretli izin ile ilgili bilinmesi gereken diğer hususlar ise aşağıda özetlenmiştir:
Yıllık izin süreleri en az belirlenmiş olup iş sözleşmeleriyle ve toplu iş sözleşmeleriyle artırılabilir. Ancak kesinlikle azaltılmaz.
Yıllık izin hakkından hiçbir şekilde vazgeçilemez. Bu konuda yapılan yazılı ya da sözlü her türlü anlaşma yok hükmündedir.
Yıllık izin hakkı vazgeçilemez nitelikte olduğundan izin yapmak yerine; ücretini peşinen alarak izin yapmayıp çalışmak mümkün değildir. Bu durumda işçi izin kullanmamış sayılacaktır.
İş Kanununun âmir hükmü gereğince yıllık ücretli izinler bir sonraki sene içerisinde kullandırılır. Yani izne hak kazanılan senenin izni takip eden sene içinde kullandırılmak zorundadır. Bir sonraki seneye bile devredilemez.
İşçi bazen çalışamayabilir. Normalde işçinin çalışmadığı bu günler kıdem hesabında dikkate alınmaz. Ama istisnalar vardır. Aşağıdaki hallerde işçi çalışmadığı halde bu süreler yıllık izin bakımından çalışılmış kabul edilir. Yani yıllık izin kıdeminde göz önünde bulundurulur.
- İşçinin uğradığı kazadan dolayı veya tutulduğu hastalıktan kaynaklı olarak işine gidemediği günler (İşçinin kıdemine göre belirlenen ihbar sürelerinin bitiminden itibaren 6 hafta sonrasına kadar).
- Kadın işçilerin doğum öncesinde ve sonrasında çalıştırılmadıkları günler. (Ücretsiz izin dikkate alınmaz.)
- İşçinin muvazzaf askerlik hizmetinden başka manevra ya da başka herhangi bir kanundan dolayı ödevlendirilmesi esnasında işine gidemediği günler (Bu sürenin bir yılda 90 günden fazlası sayılmaz.).
- Çalıştığı işyerinde zorlayıcı sebepler nedeniyle işin aralıksız olarak 1 haftadan çok tatil edilmesi sonucunda işçinin çalışmadan geçirmek zorunda kaldığı zamanın 15 günü (işçinin yeniden işe başlaması koşuluyla).
- İş Kanununun 66ncı maddesinde yer alan ve çalışma süresinden sayılan haller.
- Hafta tatili günleri, ulusal bayram günleri ve genel tatil günleri.
- 3153 sayılı Kanuna dayanılarak çıkarılmış olan tüzüğe göre röntgen muayenehanelerinde çalışan işçilere pazar gününden başka verilmesi şart olan yarım günlük izinler.
- İşçilerin arabuluculuk toplantılarına katılması, hakem kurullarında bulunması, bu kurullarda işçi temsilciliği görevlerini yürütmesi, çalışma hayatıyla ilgili mevzuata göre kurulmuş olan meclis, komisyon, kurul ve toplantılara ya da işçilik konularıyla ilgili uluslar arası kuruluşların kongrelerine, konferanslarına veya kurullarına işçi ya da sendika temsilcisi sıfatıyla katılması nedeniyle işlerine devam edemedikleri günler.
- İşverence verilen diğer izinler.
- Kısa çalışma süreleri.
- İşçiye verilmiş olan yıllık ücretli izin süresi.
Kural olarak yıllık izin işveren tarafından bölünemez. Sürekli şekilde verilmesi mecburidir. Ancak tarafların anlaşması halinde bir bölümü 10 günden az olmamak kaydıyla arzu edildiği kadar bölünebilir.
İşverence yıl içinde verilen diğer ücretsiz ve ücretli izinler ya da hastalık ve dinlenme izinleri yıllık izne mahsup edilemez.
İşveren, yıllık iznini kullanan her işçiye, yıllık izin dönemine ilişkin ücreti işçi izine başlamadan önce peşin olarak ödemek ya da avans suretiyle vermek zorundadır.
İşveren, işyerinde çalışmakta olan işçilerin yıllık izinlerini gösteren bir izin kayıt belgesi tutmak zorundadır. Kapıcılar için izin defteri örneği
Kapıcı için düzenlenmesi gereken yıllık izin evrakı
Son olarak hatırlatmak gerekir ki; işçi ile işveren davalık olduğunda yazılı evraklar önem arz etmekle birlikte; yazılı delilin en önemli olduğu konulardan birisi de yıllık ücreti izin kullanımıdır.
Kapıcısına yıllık ücretli izinleri kullandıran bir kat malikleri kurulu ya da yönetici, muhakkak ona izin kayıtlarını da imzalatmalıdır.
Aksi takdirde muhtemel bir uyuşmazlık halinde ve işçi mahkeme nezdinde yıllık izin kullanmadığını beyan ederek ücretini talep ettiğinde, onlarca senenin yıllık izin ücretleri kapıcıya ödenmek zorunda kalınabilir.
SONUÇ
Kapıcı yıllık izni, İş Kanunu’na tabi diğer işçilerle aynı olup hangi sürelerle kullandırılması gerektiği yukarıda izah edilmişti.
Bu noktada kat maliklerinin ya da yöneticinin dikkat etmesi gereken ana konu, kapıcıya yıllık izinlerinin mutlaka kullandırılması ve kullandırılan bu izinlerin kayda alınmış olmasıdır.
Böylece hem yıllık izin kullandırma yükümlülüğü yerine getirilmiş olacak hem de ileride yaşanması muhtemel bir uyuşmazlık halinde, bu yıllık izin evrakları kat maliklerinin/yöneticinin işine yarayacaktır.